Lekcja trzydziesta piąta

Zwroty grzecznościowe, które są używane na co dzień

Jan poleruje nowy, czerwony samochód, który kupił dla swojej ukochanej Lizy. Jaka będzie reakcja Lizy kiedy zobaczy taki prezent? Jan myśli, że on bardzo spodoba się – kommer til å elske den. Dzisiaj w lekcji - zwroty grzecznościowe, a w "Fakta om Norge" będziemy zachwycać się Wikingami.

audio

Materiał dźwiękowy   

video

Materiał wideo   

dictionary

Słownik   

Uwaga: więcej słów zobaczysz w pełnej lekcji

notes

Notatki   

• - Hei, norske studenter! Hyggelig å hilse på dere!

Mojnorweski.pl z uśmiechem na twarzy wita się z Wami po raz trzydziesty piąty. Słyszycie nas? Hei, Jan!

On mnie nie słyszy. Pytacie, dlaczego? Szkoda, że nie widzicie, co się dzieje u nas :) On już pół godziny poliruje nowy, czerwony samochód. Jeszcze dzisiaj planuje uroczyście wręczyć Lizie kluczyki od tego samochodu. Jest rozmarzony i dlatego nic nie widzi i nie słyszy. Ale powodzi się jej... Ja bym też chciała mieć taki samochód... Czerwony, dwumiejscowy kabriolet - en rød toseters kabriolet...

• - Eh, åh ja! hei, Ema! Hei, alle sammen! Hvordan går det med dere?
  Bra? Hvordan går det med meg? Ja, jeg har kjøp en ny rød toseters kabriolet. Jaja. Bare se på den! Den er så ubeskrivelig fin. ... Kul, ikke sant? Lize kommer til å elske den! Hehe.

Jan chwali się, że kupił nowy dwumiejscowy, czerwony kabriolet, który, jego zdaniem, jest nadzwyczaj piękny. On myśli, że samochód spodoba się Lizie (dosłownie – Liza go pokocha) – kommer til å elske den.

Janie, czas rozpocząć lekcję. Nie zapomnij, że wszyscy zebraliśmy się tutaj, aby uczyć się języka norweskiego. Prawda uczniowie? Prawidłowa wymowa – riktig uttale – bardzo ważna – veldig viktig.

• - Greit. Da begynner vi. Ramse som er vanskelig å uttale og som må sies fram hurtigst mulig.

Norwegowie nie mają jednego określenia łamańca językowego. Jan to nazwał długim ciągiem słów – ramse, który nie jest łatwo wymówić, i który trzeba powiedzieć jak najszybciej.

• - Ramse som er vanskelig å uttale og som må sies fram hurtigst mulig.

Posłuchajcie, jak po norwesku dźwięczy ten łamaniec językowy. Najpierw powiemy powoli, a poćwiczywszy powiemy tak szybko, jak tylko zmożemy. :) To – wspaniałe ćwiczenie dla języka. Tylko nie zapomnijcie o poprawnej wymowie – łamaniec zawiera kilka samogłosek, które nie jest łatwo prawidłowo wymówić: y, u, i ø. Teraz uważnie posłuchajcie.

Syv sure sild svømmer sakte. - Siedem kwaśnych śledzi płynie powoli.

• - Lize... Lize... her er en gave til deg. Her er en gave til deg. Nei. Nei. Det høres ikke bra ut. Jeg ønsker å gi denne bilen ... Nei. Det passer ikke. Nei... Huff.v
• - Ema, Ema, hjelp meg! Kjenner du til noen enkle, dagligdagse høflighetsord?

Jan pyta, czy ja wiem zwroty grzecznościowe, które są używane na co dzień. Tak, na pewno. Biedny, szykuje się uroczyście wręczyć prezent dla Lizy i nie wie, co powiedzieć w takim wypadku, dlatego chodzi nerwowo wokół samochodu. Między innymi, uczniowie, mamy możliwość nauczyć się kilku nowych zwrotów grzecznościowych. Zacznijmy.

Najpierw, piękne słówko ,,proszę“ w języku norweskim ma dwa znaczenia/odpowiedniki, to:

  Vær så snill.

bądź dobry/- a, bądź taki dobry / -a

  Vær så god.

bądź dobry/- a, bądź taki dobry / -a

Możliwie powstało wam pytanie, czy obydwa zwroty możemy używać niezależnie od sytuacji, mówiąc „proszę”? Nie. Po polsku ,,proszę“ my mówimy i prosząc (na przykład, proszę podać książkę), i wyrażając wdzięczność (na przykład: jeżeli wy mówicie do mnie: Emma, dziękuję za książkę. Ja odpowiem – proszę). W języku norweskim czegoś podobnego nie ma.

Vær så snill używamy wtedy, kiedy sami o coś prosimy albo pytamy.

Kan du gjenta, vær så snill? - Czy możesz powtórzyć, proszę?

Uwaga, tryb rozkazujący potrzebuje: er du snill.

Hjelp er du snill. - Pomóż, proszę.

Les dette først, er du snill. - Proszę, najpierw to przeczytaj.

Vær så god używamy wtedy, kiedy sami coś robicie albo coś komuś dajecie. Vær så god - uwaga – odpowiadające słówko.

Jeg vil gjerne ha en sjokoladebit. Vær så god! - Chciałabym mieć kawałeczek czekolady. Proszę!

Vær så god, her er en kake. - Proszę bardzo, oto ciasto.

Norwegowie – uprzejmi i grzeczni ludzie. Prawda, ich podziękowania dźwięczą nieco inaczej; nauczmy się ich użycia oraz zobaczmy kilka przykładów:

  Takk for meg / takk for oss.

Podziękowania używamy, na przykład, po gościnie. Jeżeli jesteś sam / -a, mówisz – takk for meg. Jeżeli gościło was sporo – takk for oss. A jak odpowiecie, powiedzmy, jeżeli jesteś gospodarzem i usłyszałeś, jak Norweg dziękuje ci za pobyt?

  Takk for besøket.

Dziękuję za odwiedzenie.

  Takk for maten.

Dziękuję za gościnność (dosł. – za jedzenie)

Tak dziękujemy dla gospodarza, który was smacznie nakarmił. Zwykła odpowiedź dźwięczy tak:

  Vel bekomme!

Na zdrowie!